Czas odgrywa kluczową rolę

Cytomegalia w ciąży – leczenie

Cytomegalia w ciąży – czym jest i dlaczego jest groźna?

Cytomegalia w ciąży to zakażenie wywołane przez wirusa cytomegalii (CMV), należącego do grupy herpeswirusów. Jest to powszechny patogen, który może zarażać osoby w każdym wieku. U większości zdrowych ludzi zakażenie przebiega bezobjawowo lub przypomina łagodną mononukleozę zakaźną (objawy mogą obejmować ból gardła, osłabienie, a czasem problemy z wątrobą).

W ciąży wirus stanowi jednak szczególne zagrożenie dla zdrowia
rozwijającego się płodu. Cytomegalia jest jedną z najczęstszych infekcji
wewnątrzmacicznych, mogących prowadzić do trwałych powikłań
zdrowotnych, takich jak:
– uszkodzenie słuchu,
– opóźnienie rozwoju psychoruchowego,
– deficyty neurologiczne,
– upośledzenie umysłowe i ruchowe,
– wodogłowie lub mikrocefalia,
– a w skrajnych przypadkach – śmierć płodu.

 

Zakażenie cytomegalią w ciąży występuje w dwóch formach:

  1. Pierwotne zakażenie CMV – gdy organizm kobiety ciężarnej zetknie się z wirusem po raz pierwszy. Ten rodzaj infekcji niesie największe ryzyko transmisji i powikłań dla płodu.
  2. Wtórne zakażenie CMV – gdy dochodzi do reaktywacji wirusa, który wcześniej był obecny w organizmie kobiety w stanie uśpienia.

⬇️⬇️⬇️ Dowiedz się więcej o leczeniu cytomegalii w ciąży.

CYTOMEGALIA W CIĄŻY – OBJAWY

Zakażenie cytomegalią w ciąży może przebiegać całkowicie bezobjawowo u matki. Jednak u płodu infekcja może prowadzić do wielu poważnych komplikacji. Objawy u zakażonego noworodka mogą obejmować:

  • małą masę urodzeniową,
  • żółtaczkę utrzymującą się przez dłuższy czas,
  • powiększenie wątroby i śledziony,
  • wybroczyny na skórze (osutka krwotoczna),
  • hipotrofię wewnątrzmaciczną,
  • problemy hematologiczne (np. małopłytkowość, anemia),
  • niewydolność oddechową lub wcześniactwo.

 

U części noworodków zakażenie może być bezobjawowe, ale powikłania mogą ujawnić się później – najczęściej są to problemy neurologiczne, takie jak utrata słuchu.

Bardziej specyficzne objawy obejmują:

  • głuchotę neurosensoryczną, wynikającą z uszkodzenia nerwu słuchowego,
  • zmiany oczne – leukokorię, zapalenie siatkówki lub naczyniówki,
  • zwapnienia wewnątrzczaszkowe,
  • padaczkę,
  • małogłowie (mikrocefalię),
  • zaburzenia napięcia mięśniowego,
  • deficyty neurorozwojowe – IQ poniżej 70.

Warto pamiętać: u wielu noworodków objawy mogą pojawić się dopiero po kilku miesiącach lub latach od porodu.

CYTOMEGALIA W CIĄŻY – DIAGNOSTYKA

Wczesna diagnostyka cytomegalii w ciąży ma kluczowe znaczenie dla zdrowia dziecka. Zaleca się wykonanie następujących badań:

    • Testy serologiczne IgG i IgM – wykrywają obecność przeciwciał świadczących o zakażeniu CMV.

    • Badanie awidności IgG – określa, czy zakażenie jest świeże czy przebyte w przeszłości.

    • PCR z krwi i moczu – pozwala na bezpośrednie wykrycie DNA wirusa w organizmie matki.

    • Biopsja kosmówki – umożliwia wykrycie zakażenia w kosmkach łożyskowych.

    • Badanie DNA wirusa w płynie owodniowym – wykonywane poprzez amniopunkcję, aby potwierdzić zakażenie płodu.

➡ Zobacz więcej: Jak wygląda diagnostyka cytomegalii w ciąży.

Leczenie cytomegalii w ciąży

Leczenie cytomegalii w ciąży polega głównie na profilaktyce drugorzędowej i trzeciorzędowej, której celem jest ograniczenie ryzyka transmisji wirusa do płodu oraz minimalizowanie skutków zakażenia.

Najczęściej stosowane terapie: 

  1. Walacyklowir – lek przeciwwirusowy zmniejszający ryzyko przeniesienia wirusa na dziecko.
  2. Immunoglobuliny (HIG – HyperImmune Globulin) – swoiste dedykowane immunoglobuliny skierowane przeciwko wirusowi CMV podawane dożylnie, szczególnie przy potwierdzonej infekcji wewnątrzmacicznej (Immuninzacja bierna).
  3. Terapia mieszana – łącząca oba powyższe środki, co zwiększa skuteczność leczenia.
 
➡ Poznaj szczegóły terapii na stronie: Rekomendacje.

Zapobieganie zakażeniom CMV w ciąży

Profilaktyka jest kluczowym elementem zapobiegania cytomegalii. Obecnie nie istnieje szczepionka przeciwko CMV, dlatego szczególną uwagę należy zwrócić na działania prewencyjne:

Jak zmniejszyć ryzyko zakażenia?
  1. Myj ręce – regularnie, zwłaszcza po kontakcie z dziećmi (CMV często występuje w ich wydzielinach).
  2. Unikaj kontaktu z wydzielinami – ślina, mocz czy łzy dzieci mogą być źródłem wirusa.
  3. Nie dziel się przedmiotami osobistymi – takimi jak sztućce, kubki czy szczoteczki do zębów.
  4. Unikaj całowania dzieci w usta lub twarz – wirus często przenosi się tą drogą.

➡ Przeczytaj więcej: Jak zapobiegać zakażeniu CMV w ciąży.

FAQ – Cytomegalia w ciąży

1. Jakie jest ryzyko zakażenia płodu cytomegalią?

Ryzyko transmisji CMV przez łożysko wzrasta wraz z wiekiem ciąży:

  • W I trymestrze wynosi 30–40%,
  • W II trymestrze około 50%,
  • W III trymestrze sięga 70%.

Jednak im wcześniej dojdzie do zakażenia, tym większe ryzyko poważnych uszkodzeń OUN u płodu.

2. Czy każda kobieta w ciąży powinna być badana na CMV?

Tak, każda kobieta w ciąży powinna samodzielnie wykonać badania w kierunku CMV, nawet jeśli lekarz ich nie zleci. Zakażenie cytomegalią może dotyczyć każdej ciężarnej – także tych spoza grup ryzyka, takich jak mamy małych dzieci czy osoby pracujące z dziećmi. Wczesne rozpoznanie pozwala na zastosowanie skutecznej profilaktyki, która chroni zdrowie dziecka.

3. Czy zakażenie CMV można wyleczyć?

Nie, wirus CMV pozostaje w organizmie na całe życie. Jednak zastosowanie skutecznej profilaktyki drugorzędowej, czyli terapii przeciwwirusowej w czasie ciąży, daje bardzo duże szanse na urodzenie zdrowego dziecka, wolnego od cytomegalii wrodzonej.

Nie zwlekaj – skonsultuj się z lekarzem! Wykonaj badania i zapewnij bezpieczeństwo swojemu dziecku. 😊